Covid-19 ile Mücadele: Hangi Ülkeler Başarılı Oldu?
Covid-19 ile Mücadele: Hangi Ülkeler Başarılı Oldu? – Yeni tip coronavirus ilk ortaya çıktığı andan itibaren tüm dünyaya yayıldı ve birkaç ayda 36 milyondan fazla insana bulaştı. Bu vakaların büyük bir çoğunluğu (27 milyon) iyileşmeyi başarsa da 1 milyondan fazla insan hayatını kaybetti. Peki en çok kaybı kim verdi? Hangi ülkeler bu savaşta başarılı oldu? Bazı ülkelerde vaka sayısının oldukça fazla olmasının özel bir sebebi var mı? Gelin bu soruların cevaplarına hep beraber bakalım.
Bu yazı movehub.com sitesinin verilerine ve araştırmasına dayanmaktadır. Kolektif ölü sayısı dikkate alınarak ülke stratejileri incelenmiştir. Veriler 7 Ekim 2020 tarihlidir.
Covid-19 ile Mücadele: Hangi Ülkeler Başarılı Oldu?
Taiwan (521 vaka, 7 ölü)
Bir salgının ilk günlerinde, küresel bir pandeminin merkez üssü olmak kadar kötü olan tek şey, hemen yan komşu olmaktır. Buna rağmen, kendi kendini yöneten ada ideal olmayan koşullarda gerçekten takdire şayan bir tepki vermiştir; Tayvan bu hafta itibariyle sadece 521 vaka ve yedi can kaybı kaydetti.
Tayvan, virüsü yavaşlatmak için haftalarca ekonomisini sona erdirmek yerine, başka bir yoldan gitti – hızla sınırlarını kapattıktan ve cerrahi maskelerin ihracatını yasakladı. Hükümet, bölgedeki kişileri belirlemek ve sağlamak için temas takibi ve mobil Sim-izleme kullandı.
Karantina aslında kurallara uyuyordu. Sağlık görevlileri, halk için her gün brifingler düzenledi ve işletmeler, müşterilerin işyerlerine girmeden önce sıcaklıkları ölçmek ve dezenfektan sağlamak gibi agresif tedbirler kullanılarak açık tutuldu. Hükümetin merkezi yanıtı baştan sona inandırıcı ve yapıcı olarak görüldü.
Singapur (57.840 vaka, 27 ölü)
Covid-19 ile Mücadele Singapur; salgın tepkisi, temas takibine yönelik agresif yaklaşımı ve yaygın testler nedeniyle “kazanan” olarak selamlanan ilk ülkelerden biriydi. SARS salgınından kazandığı tecrübelerle güçlü ekonomik önlemler aldı. Hükümet, COVID-19 hastalarını barındırmak için yüksek hızlarda geçici yatak alanları inşa etti ve ölü oranını düşük tuttu (onaylanan vakaların <% 0.1’i).
Singapur’un başarısı, şehirdeki yüz binlerce göçmen işçinin katlandığı korkunç yaşam koşullarını (aynı odada 20 kişinin uyuduğu) vurgulayan aşırı kalabalık göçmen konutları merkezli ikincil bir salgınla lekelendi. Bir noktada, ülkedeki vakaların yüzde 88’i, hükümetin ilk tepkisinden kaçan ve Singapur toplumundaki inanılmaz eşitsizliğe dikkat çeken göçmen barınma alanlarında gerçekleşti.
Yine de, hükümetin ekonomisini ayakta tutmaya yönelik çok sayıda ve oldukça büyük teşvik paketleri (ülkenin GSYİH’sinin toplam yüzde 20’si) ve yıllar boyunca bu tür finansal şokları tam olarak atlatmasına yardımcı olmak için derin finansal rezervler oluşturma yeteneği takdire şayan.
Merkez bankası, para politikalarını Küresel Mali Krizden bu yana görülmeyen düzeylerde keskin bir şekilde gevşeterek ekonomik tepkiyi daha da güçlendirdi. Göçmen işçilere yönelik rahatsız edici muamelesine rağmen, salgının genel nüfusa yayılmasını da başarılı bir şekilde engellemeyi başardı, bu da yeni vakaları kontrol altına almak için etkili bir şekilde yanıt verebileceğinin iyi bir işaretidir.
Vietnam (1098 vaka, 35 ölü)
23 Ocak’ta Vietnam’da ilk koronavirüs vakası doğrulandığında, acil durum planı derhal uygulamaya kondu. Bu birçok ülke herhangi bir önlemi düşünmeden aylar önceydi. Ülke, seyahat kısıtlamaları getirdi, yakından izledi ve sonunda Çin ile sınırını kapatarak sağlık kontrollerini arttırdı.
Okullar, Ocak ayı sonunda Ay Yeni Yılı tatili nedeniyle kapatıldı ve Mayıs ortasına kadar kapalı kaldı. Ayrıca, büyük ve yoğun emek gerektiren bir temas izleme operasyonu hemen başlatıldı.
Harvard’ın Hanoi’deki Vietnam Sağlık Geliştirme Ortaklığından Dr. Todd Pollack, “Bu tür bilinmeyen romanlar, potansiyel olarak tehlikeli patojenlerle uğraşırken aşırı tepki vermek daha iyi” demişti.
Uzmanlar, şu anda enfeksiyonları büyük ölçekte gören diğer ülkelerin aksine, Vietnam’ın erken harekete geçmek için küçük bir pencere gördüğünü ve bunun önemli olduğunu söylüyor.
Yeni Zelanda (1861 vaka, 25 ölü)
Covid-19 ile Mücadele Yeni Zelanda da birçok Asya ülkesi gibi Covid-19’un ülkesinde yayılmasını önlemek için zaman kaybetmedi. 28 Ocak’ta, Sağlık Bakanlığı salgına müdahale etmek için Ulusal Sağlık Koordinasyon Merkezi’ni (NHCC) kurdu. 30 Ocak’tan itibaren yürürlüğe girmesi için bir Bulaşıcı ve Bildirilebilir Hastalıklar Emri yayınlandı ve sağlık pratisyenlerinin 1956 Sağlık Yasası uyarınca şüpheli vakaları rapor etmeleri istendi. Bu, Yeni Zelanda için ilk koruma engeliydi.
Diğer ülkelere ve diğer ülkelerden seyahat kısıtlamaları Şubat gibi erken bir tarihte getirildi ve 23 Mart’ta Yeni Zelanda bir eleme stratejisi geliştirdi. Ülke, Başbakan Jacinda Ardern Yeni Zelanda’nın sosyal mesafe ve seyahat kısıtlamalarını hızla artıracağını ve 26 Mart’ta tam bir ulusal tecrit seviyesine ulaşacağını açıkladığında 102 vaka ve 0 ölüm bildirmişti.
Yeni Zelanda, “eğriyi düzleştirmek” yerine, daha agresif bir “hastalığı ortadan kaldırma” yaklaşımı benimsedi. Hiç büyük bir salgın yaşamamış ve SARS’tan zar zor etkilenmiş bir ülke için oldukça etkileyici.
Almanya (307.456 vaka, 9.635 ölü)
Almanya’nın virüse tepkisi, Avrupa’da bir model olarak kabul ediliyor ve güçlü bir başlangıç konumunu yansıtıyor. Ülke, İtalya ve İspanya’nın komşularının gördüğü vakalardaki erken yükselişten kurtuldu ve hızlı çevreleme çabaları (yaygın testler, kapsamlı kamu iletişimi ve şeffaflık dahil) geniş bir halk desteği aldı. Bol sayıda hastane ve yoğun bakım yatakları ile eğriyi bükmeyi başardı. Ve aynı zamanda, çoğunlukla, sosyal mesafe kurallarına uyulmasına yardımcı oldu.
Hükümetin mali çabaları, başlangıçta bazılarının önemli mali alanı göz önüne alındığında umduklarının gerisinde kaldı, ancak piyasalar, bütçe kurallarını değiştirme ve önemli bir önlem paketi kabul etme kararından ve daha yakın zamanda, yeni pan-Avrupa Alman desteğinden etkilendi. Mekanizmalar Avrupa politikasının şeklini sonsuza kadar değiştirdi.
Virüs önceden var olan Avrupa çatlaklarını ve sürtüşmelerini ortaya çıkardığında ve birçok açıdan yoğunlaştığında, Avrupa’nın önde gelen ülkesine tam itibar vermek zordur. Avrupa’nın kural ve standart belirleme yeteneği zamanla bazı cephelerde zayıflıyor, ancak dünyanın işlevsizliğine karşın Almanya bu krizi oldukça iyi yönetti.
Yukarıda saydığımız ülkelerin stratejilerini kolektif ölü sayısıyla birleştirdiğimizde ana etmenin zamanlama olduğunu görüyoruz. Yani tecrit ve önlemler ne kadar önce alınırsa pandeminin etkileri o kadar az görülüyor. Bazı ülkeler bunu başarıyla sağlayarak insanlarını korumayı bildi. Bazılarıysa oldukça kötü bir yönetimle salgını kontrol edemedi. İlerleyen dönemlerde salgın ne boyutlara ulaşacak, ülkeler stratejilerini ne ölçüde değiştirecekler hep beraber göreceğiz.
