İnsan Irkının Geleceğini Değiştirecek 5 Teknoloji
Günlük hayata taşınan birçok teknoloji trendi ile karşı karşıyayız. Bazılarını kullanıyor bazılarını kullandığımızı fark etmiyoruz bile. Gelişen teknoloji yeni trendlerin önünü açıyor ama yalnızca bir kısmı toplum ve insan ırkı üzerinde derin etkilere sahip olabiliyor. Bazen korkutucu hikayeler ya da komple teorileriyle anılan bu teknolojiler, farkında olmasak da birçok alanda hayatımızda. Peki insan ırkının geleceğini değiştirecek 5 teknoloji derken hangilerinden bahsediyoruz?
Gelin birlikte inceleyelim.
Yapay Zeka
Yapay zeka ve çoğunlukla yapay zekayla birlikte andığımız makine öğrenimi, makinelerin akıllıca öğrenme ve hareket etme becerisini ifade eder. Bu da makinelerin, karar alabileceği, görevleri yerine getirebileceği ve öğrenebileceği gibi bilgilerine dayanarak tahmin yeteneklerini de hatırlatıyor.
Makine öğrenimi ve yapay zeka, günlük hayatta tahmin edebileceğimizden çok daha büyük bir rol oynuyor. Alexa, Siri, Amazon’un ürün önerileri, Netflix ve Spotify’ın kişiselleştirilmiş önerileri, yaptığımız her Google araması, flört uygulamaları, fitness trackerlar… Hepsini yapay zeka tarafından yönlendiriyor. Üstelik giderek hayatımızın her alanını kaplıyor.
Yapay zeka, modern yaşamın neredeyse her alanında devrim yaratıyor. Bununla birlikte çok daha fazlasını yapacağından şüphemiz yok.
“Yapay zeka oluşturmadaki başarı, insanlık tarihinin en büyük olayı olacaktır. Ne yazık ki, risklerden nasıl kaçınacağımızı öğrenmezsek, bu bir son da olabilir.”
Stephen Hawking
Bildiğimiz kadarıyla yapay zekanın toplum ve insan hayatı için potansiyel olarak görülen büyük riskleri var. Özellikle de bazı ülkelerin yapay zeka destekli otonom silahlar geliştirmek için yarıştığını düşünelim. Bu korkutucu geliyor değil mi?
Yapay zeka ve makine öğrenimi, diğer birçok teknolojinin üzerine inşa edildiği temeller olarak karşımıza çıkar. Örneğin, yapay zeka olmasaydı; nesnelerin interneti (IoT), sanal gerçeklik (VR), sohbet robotları (chatbotlar), yüz tanıma, robotik gibi alanlarda inanılmaz ilerlemeler elde edemezdik. Üstelik bu saydıklarımız ilgili alanlardan yalnızca birkaç tanesini içeriyor.
Yapay zeka ve işin geleceği
Yapay zeka, aynı zamanda insan işlerini de belirgin ölçüde değiştirecek. Özellikle yapay zeka destekli otomasyonun birçok önemli etkisi olacak. Bununla birlikte, birçok işin/işçinin yerinden edilmesine de yol açabilir. Ancak, tüm insan işlerinin robotlara devredildiği distopik bir gelecek vizyonunu savunmak ne kadar doğru? Yapay zekanın çalışma hayatımızı daha iyi hale getireceğine inanmak çok daha yapıcı bir tavır gibi görünüyor. Yapay zeka, çalışma alanlarını geliştirerek, yerinden edilmiş işlerin yerini alacak ve pozitif bakabilirsek yeni işler de ortaya çıkaracaktır.
Dahası, makineler daha akıllı ve daha fazla insan görevini yerine getirebilecek. Bu durumda yaratıcılık, empati ve eleştirel düşünme gibi benzersiz insani yeteneklerimizin geleceğin işyerlerinde çok daha değerli ve kıymetli olacağını söylemek de mümkün.
Gen Teknolojisi
Genomik, canlı organizmaların DNA ve genomlarının anlaşılması ve manipülasyonuna odaklanan disiplinler arası bir biyoloji alanıdır.
Biyoteknoloji ile bir hücre içinde kodlanmış DNA’yı değiştirmek mümkün. DNA üzerindeki bu değişim, aynı soydan gelenlerin sahip olacağı özellikleri ve karakterleri de etkiler. Bitkilerde bu değişim, yaprak sayısını veya renklerini etkileyebilirken, insanların boylarını, göz rengini veya hastalık geliştirme olasılıklarını da etkileyebiliyor. Kısaca biyoteknoloji, canlı bir organizmanın miras alınan herhangi bir özelliğinin teorik olarak değiştirilebileceği anlamına geliyor. Neredeyse sınırsız bir olasılık dizisi oluşturuyor.
Gen düzenleme ile yapılan çalışmaların çoğunun sağlık alanında olduğunu söyleyebiliriz. Heyecan verici güncel projelerden biri de kanser veya kalp hastalığı gibi ciddi hastalıklara yol açabilecek DNA mutasyonlarının düzeltilmesidir. Ancak bu alan, birçok etik ve yasal kaygıyı beraberinde getiriyor. Bildiğiniz gibi insanlarda genom düzenleme çalışması da Avrupa’nın çoğu ülkesi dahil olmak üzere birçok yerde yasaklanmıştı.
Genomik gibi toplumu potansiyel olarak dönüştürücü alanlarda kanseri ortadan kaldırmak veya insan ömrünü süresiz olarak uzatmak gibi olasılıklar hakkında düşüncelere kapılıp gitmek kolaydır. Gerçekte, bu tür büyük ilerlemeler -eğer mümkünse bile- çok uzak ihtimallerdir. Bu nedenle, daha küçük sorunları çözmeye odaklanmak, kısa vadede daha verimli olacaktır.
İnsan-Bilgisayar Arayüzleri
İnsan-bilgisayar arayüzleri, insanların fiziksel ve potansiyel performansını iyileştirmeye ve daha sağlıklı, daha iyi bir yaşam sürmesine yardımcı olan giyilebilir cihazlar ve teknolojiler oluşturur. Günümüzde giyilebilir cihazların belki de en yaygın örnekleri, fitness takip bantları ve akıllı saatlerdir.
Bu cihazların genel ortak özellikleri tipik olarak faaliyetlerimizi izleyen ve daha sağlıklı, daha iyi, daha üretken yaşamlar sürmemize yardımcı olmak. Bize bu bilgiler sağlayan, küçük ve takması kolay cihazlar hayatımızı kolaylaştırmak için var. Ancak bazı temel becerileri unutmamıza sebep olabilir mi?
Bununla birlikte, giyilebilir terimi, mutlaka bileğinize veya vücudunuzun herhangi bir yerine bağladığınız bir şey anlamına gelmez. Yürüyüşünüzü ve performansınızı ölçebilen koşu ayakkabıları gibi akıllı giysilere, robotik protezler gibi gelişmelere ve endüstriyel ortamlarda kullanılan robotik giyilebilir teknolojiye kadar ulaşan geniş bir yelpaze söz konusu.
Teknoloji küçüldükçe ve daha akıllı hale geldikçe; giyilebilir ürün yelpazesi genişlemekte. Gün geçtikçe, aşina olduğumuz giyilebilir cihazların yerini alacak yeni, daha küçük, daha akıllı ürünler ortaya çıkmakta. Örneğin, zaten akıllı gözlüklerimiz var. Ancak bunların yerini akıllı kontakt lenslerin alması muhtemel. Bundan sonra ise, akıllı kontakt lenslerin yerini büyük olasılıkla akıllı göz implantları alacaktır.
Toplumsal düzeyde; zenginler ve fakirler, sahip olanlar ve olmayanlar arasında daha da büyük bir ayrıma doğru ilerliyoruz. Teknoloji, daha uzun ve sağlıklı yaşamamıza yardımcı olmayı vaat ediyor. Hatta belki sonsuza kadar yaşama şansı sunabilir (muhtemelen sadece bunu karşılayabilenler için). Zenginlerin fiilen sonsuza kadar yaşayan süper insanlar olduğu; diğer herkesin normal ve dezavantajlı olduğu bir toplum hayal edin… Ayrıca, gezegenimize yaratacağı büyük baskı göz önüne alındığında; aşırı uzun ömürler yaşamak isteyip istemediğimize dair daha geniş ve etik bir soruyla karşılaşıyoruz.
Genişletilmiş Gerçeklik (XR) – İnsan Irkının Geleceğini Değiştirecek 5 Teknoloji
Genişletilmiş gerçeklik veya kısaca XR, sanal gerçekliği, artırılmış gerçekliği ve karma gerçekliği kapsıyor. Bununla birlikte, daha sürükleyici dijital deneyimler yaratmak için kullanılan teknolojiyi ifade ediyor.
Uygulamada XR; marka bağlılığını artırmak, müşterilerin satın almadan önce denemelerini sağlamak, müşteri hizmetlerini geliştirmek, işyerinde öğrenmeyi daha etkili kılmak ve diğer organizasyonel süreçleri iyileştirmek için kullanılıyor.
XR teknolojileri, insanlara çevrelerindeki dünyayı deneyimlemeleri için heyecan verici ve tamamen yeni yollar sunuyor. Ancak XR kulaklıkların pahalı, büyük ve hantal olduğu göz önüne alalım. Bu durumda erişilebilirlik ve kullanılabilirlik gibi engellerin üstesinden gelmemiz gerek. Bununla birlikte büyük zorlukları da var. Bunlar arasında ‘mahremiyet, teknolojilerin potansiyel zihinsel ve fiziksel etkileri” gibi özellikleri de sayabiliriz.
3D Baskı
3D baskı, dijital bir dosyadan katman katman bir 3 boyutlu nesne oluşturma işlemidir. Bunun yanında, yapay zeka veya gen düzenlemeden belirgin şekilde daha düşük teknolojili görünür. Üretim ve diğer endüstrileri tamamen dönüştürme potansiyeli de vardır.
Geleceğin fabrikaları 3D baskıyı kullanarak yapılması beklenen birkaç teori var. Makine yedek parçalarını yerinde hızlı bir şekilde basacak. Hatta tüm montaj hatları 3D yazıcılarla değiştirilecek.
3D baskı teknolojisi birçok fırsatı beraberinde getiriyor. Bu doğru. Ancak aynı zamanda bazı olumsuzlukları ve üstesinden gelinmesi gereken engelleri de unutmayalım.
3D baskı, teknoloji kalpazanlarının sahte lisans ürünlerini ucuz ve kolay bir şekilde üretmesine olanak tanır. Böylece fikri mülkiyet sahipleri için sorun yaratır. Silahların kolayca 3D olarak basılabilmesi de bir başka sorun. 3D baskı hakkında özellikle heyecan verici şey, ürünlerin toplu olarak kişiselleştirilmesi için getirdiği potansiyeldir. 3D baskı sayesinde ürünleri ve tasarımları, siparişlerdeki tek seferlik taleplere uyacak şekilde özelleştirmek mümkün.
Teknoloji bizi ve geleceği nasıl değiştirecek bilemiyoruz. Bugüne kadar gelen teknolojilerden gördüğümüz kullanım alanı ve şekli doğruysa güzel sonuçlar elde ettiğimiz. Kısacası bugünün dünyasından geleceğe taşıyacağımız şeyler kadar nasıl taşıdığımız da önemli hale gelir. Distopik hikayelerin azaldığı bir yarın hayal etmek bile iyi bir fikir olabilir.
