Satrancın Bilinmeyen Yüzü: The Queen’s Gambit Hikayesi
Satrancın Bilinmeyen Yüzü: The Queen’s Gambit Hikayesi – Satrancın bu zamana kadar hep ışıltılı ve davetkar tarafını gördük. Bu sefer bize diğer tarafını gösteren diziyi anlatacağız. Netflix Top10 listesini uzun zamandır işgal eden ve eleştirmenlerden tam not alan The Queen’s Gambit dizisini inceleyeceğiz bu yazımızda. Hayatında bir defa dahi olsa satranç oynamamış biri yoktur diye düşünüyorum.Satrancı hiç olmasa ilk okul yıllarımızdaki derslerde oynadık. Bazılarımız kelimenin tam anlamıyla tutkuyla bağlıyken bazılarımız ders bitsin diye oynardı. Tutkuyla bağlı olanlar bu dizinin başrolü Beth gibi azimliydiler ve tabii takıntılı.
Dizinin konusundan bahsetmeye başlamadan önce bu stratejik ve bir o kadar da eğlenceli olan satrancın nasıl ortaya çıktığına bakalım.
Satrancın Bilinmeyen Yüzü: The Queen’s Gambit Hikayesi
Satranç Namı Diğer: Strateji Oyunu
Satrancın tarihi hakkında birçok farklı kaynak mevcuttur. Bazı kaynaklara göre günümüzden 4000 yıl önce Mısır piramitlerinde satranç taşlarına benzer figürler bulunması sebebiyle satrancın ilk olarak Mısır’da bulunduğu savunulmaktadır. Yine bazı kaynaklara göre Çin’de, bazılarına göre Türkmenistan’da .
Satranç taşları ve satranç tahtasının biçim ve tasarımında Türk Medeniyetlerinde önemli bir yeri bulunan balbal, çadır, kümbet ve at sembolü gibi sembollerin büyük bir rol oynadığı da düşünülmektedir. XI. yüzyılda bir fildişi satranç takımı bulunmuştur ve Selçuklu satranç takımı olarak adlandırılan bu takım, IX. ya da X. yüzyıla ait diğer fildişi taşların bir satranç takımına ait olduğunun bir kanıtı olarak kabul edilmektedir.
Kökleri Türk Medeniyetlerine Dayanıyor
Rusya’nın çeşitli bölgelerinde Türk medeniyetlerine ait yerleşim yerlerinde de satranç takımlarına rastlanmıştır. Ruslar bu taşların ve satrancın Hazar Volga Boyu yolundan taşındığını söylemektedirler. Satrancın Türk medeniyetlerine ait olduğu düşüncesi önemli kaynaklarca kanıtlanmış olup hala bu konu da tartışmalar sürmektedir.
15. yüzyıldan itibaren Avrupa’da soylular arasında popüler olan satranç, burada ‘kraliyet oyunu’ olarak anılmıştır.
Arap ve Avrupa el yazması kitaplardan sonra İspanyol Lucena’nın ilk basılı satranç kitabında (1497) satrancın o zamanki yeni ve günümüzde de kabul edilen kuralları yer almaktadır. Satrancın kuralları ve dizilişleri zaman içinde çeşitli değişiklikler göstermiş olsa da 19. Yüzyılda bugünkü halini almıştır.
1850’lerden itibaren güçlü oyuncuların yer aldığı satranç turnuvaları düzenlenmeye başlamıştır. İlk dünya satranç şampiyonluk karşılaşması ise, zamanın iki güçlü oyuncusu olan Steinitz ve Zukertort arasında oynanmıştır. Maçı 10 galibiyet, 5 beraberlik ve 5 yenilgi ile W. Steinitz kazanarak ilk resmi dünya satranç şampiyonu olmuştur. Steinitz aynı zamanda, satrancı sistematik oynama kavramının da babası kabul edilmektedir.
Beth Harmon: The Queen’s Gambit Hikayesi
Daha önce de dile getirdiğimiz gibi The Queen’s Gambit dizisi yayınlanmaya başladığı ilk günden itibaren Netflix Top10 listesinden hiç çıkmadı, sadece sıralama değiştirdi.
Dizinin konusuna biraz değinecek olursak .Dizi küçük Beth’in annesiyle beraber bir trafik kazası geçirmesi ve akabinde yetimhaneye alınmasıyla başlıyor. Yetimhane de o zamanlar ne kadar yasal olmasa da çocuklara sakinleştiriciler veriliyor.Bu sakinleştiriciler Beth’in bazı olayları gerçekmişçesine zihninde canlandırmasına yardımcı oluyor.İlk başlarda anılarını canlandırıyor.Bir gün yetimhanenin bodrumuna iniyor, ve yaşlı hademeyi bir oyun oynarken görüyor.Geceleri sakinleştiricilerin etkisiyle bu oyunu zihninde gördüğü kadarıyla oynamaya başlıyor.Bodum kat artık onun zamanının neredeyse tamamını geçirdiği bir yer haline geliyor.Yaşlı hademe ona tüm satranç hakkında bildiklerini öğretiyor.
Beth satrançta o kadar profesyonelleşiyor ki bir liseye satranç oynamaya gidiyor ve tüm rakipleriyle eş zamanlı oynamasına rağmen hepsini kelimenin tam anlamıyla alt ediyor. Yıllar geçtikçe Beth hem satranca hem de sakinleştiricilere tutkuyla bağlanıyor. Koruyucu bir ailenin Beth’i evlat edinmesiyle Beth’in satranç kariyeri yetimhane ve satranç kulübü arasında ilerlemekten dünya şampiyonluğuna kadar uzanıyor.
Henüz izlemeyenler için çok fazla spoiler vermek istemiyorum. Bu zamana kadar satrancı en iyi ve en başarılı şekilde yansıtan yapım olabilir sanırım. Çünkü diğer yapımların aksine tüm oyunları seyircinin de anlayabileceği şekilde ve seyirciyi de oyunun içine çekerek yapılmış bir dizi. Kesinlikle izlenmesi gerektiğini düşünüyorum.
