Paylaşmayı unutmayın.

Sağlıkta Doğru Bildiğimiz Yanlışlar – Araştıralım! Kendi sağlığıyla ilgilenmeyen insan yoktur ve vücudumuzda olan biten birçok şey hala bilim için bir muammadır. Özellikle sağlık konusunda toplum içinde yayılan, doğru olarak bilinen veya kabul görülen birçok bilgi mevcut. Peki bu bildiklerimiz gerçekten doğru mu? Sorgusuz sualsiz kabul görmesinin yanı sıra kulaktan dolma bilgilerin hangisi %100 doğru bir biçimde aktarılır ki? Bu yanlış aktarımlar sonucunda da doğru olarak bildiğimiz yanlışlar silsilesinin içinde buluruz kendimizi.

Bilinçli olarak kendimizi ağrıya hazırlarsak, ağrıyı daha mı az hissederiz?

Her ne kadar bunun cevabını “Evet.” Olarak görsek de, işin aslı tam tersidir.  Olumlu düşüncelerin gücü ağrıları bir doz morfin kadar düşürebilir. Ancak kendimizi ağrıya, acıya hazırlıksız yakalanmamıza kıyasla daha az hissederiz. Kuzey Carolina’ da bilim insanları bedensel acının subjektif algılandığını açıklayıp şunları ekliyor: Rahatsızlık veren hislerin yoğunluğu, öncesinde ne kadar acı beklentisine girmenizle alakalı.

Sonuç?

Araştırmacılar, gönüllülerle bir deney yapıyor. Belirli saatlerle düşük, orta ve yüksek seviyede bir acı uyarması yapıyorlar. Orta şiddetli bir acı bekledikleri anda yüksek seviyede bir acı veriyorlar. Sonuç: Acının beklendiği ve uygulandığı deneylere kıyasla %28 düşüyor. Bu da Robert Coghill’ in dediği gibi “Ağrı, her insanda eşsiz olan düşünce dünyasından gelişiyor.”

Alkolsüz biranın içinde hiç alkol yok mudur?

Alkolsüz bira içen biri hiç alkol almadığından emin olamaz. Çünkü bu “alkolsüz” ibresi hacim olarak 0,5 vol. Ya da altında olduğunu gösterir. Örneğin, Almanya’ da bulunan çoğu alkolsüz birada oran 0,3 ile 0,49 olarak değişiyor.

Kafeinsiz kahve sağlıklı mıdır?

Kafeinsiz kahve sanıldığı kadar zararsız değil. Amerikalı kardiyologlar Doktor R. Superko ve P. Wood, araştırmalarını yaparken deneye aldığı katılımcıları üç gruba ayırdı. Birinci grup günde 3 ila 6 bardak arası kafeinli kahve, ikinci grup günde 3 ila 6 barda arası kafeinsiz kahve içiyor, üçüncü grup ise hiç kahve içmiyor. Araştırmacılar bir takım değerlendirmeler yaptı. Kafeinsiz kahvede kötü kolesterol olarak bilinen LDL değeri büyük ölçüde yükseldi, diğer iki grup karşılaştırıldığında “iyi” kolesterol HDL değerinin yükselttiği gözlendi. Bu sonuçlara rağmen bilim insanı Superko’ nun yorumu: “Kahvenin etkileri kişiden kişiye değişiyor.”

Yemekten sonra sert içki hazmı kolaylaştırır mı?

Özellikle yağlı ağır yemeklerin ardından hazmı kolaylaştırması için bir bardak sert içki ikram edilir. Çünkü yüksek alkollü içkilerin yağı çözdüğüne inanılır. Ancak bu, sandığımız gibi değil. Tam aksi, hazmı daha da zorlaştırıyor. Çünkü alkol mide asitlerini ve diğer mide sıvılarının çalışmasını frenler.

Ayağımızın ön kısmıyla koşmak bizi sakatlıklardan korur mu?

Bu yöntem, sadece ayaklarının ön kısmıyla basan ve topuğuna hiç değmeden olağanüstü koşu yeteneğine sahip Afrikalı koşuculardan görülüp kopyalanan bir stildir. Bu yöntemle birçok koşucu ağrılarının önüne geçebileceğini düşünüyor.

Doktorların saptadığına göre, ayağın ön kısmıyla yere basarak koşma, arkaya basarak koşmaya kıyasla daha az sakatlanma tehlikesi barındırmıyor, sadece fazla yüklenme sonucunda oluşan sakatlıklar farklı. Ayağın arka kısmıyla koşulan stilde büyük oranda bileğin iç kısmındaki tendonlara yükleniliyor. Ayağın ön kısmıyla koşma stilinde bacağın ve ayağın diğer bölgeleri zorlanıyor. Yani ayağın ön kısmıyla koşmak ağrıları ve sakatlanmayı azaltmıyor, sadece ağrıyı başka yere kaydırıyor.

Kafa travmalarında hastaların uyuması önemli midir?

Genellikle şöyle bir algı vardır: Aman uyutmayın. Bu algının sebebi “Kaza geçiren bir kişi uyuyakalırsa komaya girebilir ve bir daha uyanamayabilir.” düşüncesidir. Şu bir gerçek: hasta kazadan sonra bayılırsa bu kötü bir işarettir ancak önemli olan hastanın uyuyup uyumaması değil, tıbbi bakımdır.

Yağsız beslenme sağlıklı mıdır?

Az yağlı beslenmek tabiî ki de çoğu doktor tarafından önerilendir. Yağsız beslenme düşüncesi, en azından söz konusu çocuklar olduğunda pek de doğru değil. Lincoln’ daki Nebraska Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, yağsız beslenme sonucu okul öncesi çocukların üçte ikisinin E vitamini, üçte birinin de C vitamini için tavsiye edilen kan değeri miktarına ulaşamadıklarını gösterdi.

Hamburger sağlıksız mıdır?

Yerden yere vurulan hamburger tahmin ettiğimizden daha iyi çıktı. Kılı kırk yaran denetlemeciler fast-food restoranlarından ve süpermarketlerden toplam 19 farklı hamburgeri  incelediler. Sonuç: Şaşırtıcı şekilde olumlu çıktı. 19 tane hamburgerin 8’ i “iyi”, 10 tanesi “orta” ve sadece 1 tanesi “geçer” not aldı.

Nasıl?

Striftung Warentest ‘ten B. Rehlender,  hamburgerin  her gün veya günde birkaç tane yenmediği sürece kötü bir gıda olmadığını söylüyor. Ancak son 50 yılda fast-food restoranlarındaki porsiyonların büyüdüğünü, yağ kullanımının arttığını ve bundan dolayı kalorilerinin de arttığını göz ardı edemeyiz. Günümüzdeki fast-food restoranlarında tepside 100 gr.’da 263 kcal bulunuyor. Halbuki tavsiye edilen 100 gr.’da 125 kcal.

Çok fazla düşünmek huzur kaçırır mı? Kadınların veya erkeklerin uyku kalitesi buna bağlı mıdır?

Sağlıkta Doğru Bildiğimiz Yanlışlar diğer yandan farklılıklar gösterir. Kadınlar, erkeklere kıyasla daha fazla uyku problemi yaşıyor. Sebebini genelde kadınların daha fazla “kafaya taktığı” na yoruyoruz. Tayvanlı tıp uzmanları, genel olarak daha yaşlı, boşanmış veya ayrılmış, daha düşük eğitim seviyesinde, sağlığından şikayetçi bireylerde uykusuzluğun daha yaygın olduğunu gözlemledi.

Neden?

Araştırmacılar, eğitim seviyesine ağırlık vererek daha detaylı bir çalışma yaptılar. Bu alanda şaşırtıcı sonuçlara ulaştılar. Kadınlar için şu durum geçerliydi: Eğitim seviyeleri ne kadar yüksekse o kadar iyi, verimli ve derin bir uyku çekiyorlar. Erkeklerde ise tam aksi söz konusu. Eğitim seviyelerinin yükselmesiyle uyku bozuklukları da artıyor.

Paylaşmayı unutmayın.

İlayda Yılmazkaya