Kızıl Gezegende Bir Rover – Perseverance
Kızıl Gezegende Bir Rover – Perseverance – Geçtiğimiz günlerde hem insanlık hem de uzay geleceği için çok çok önemli bir olaya tanıklık ettik. İlk defa yeni bir teknolojiyi dünya dışında çoğumuzun küçükken derslerde Kızıl Gezegen olarak tanıdığı Marsta deneyecek NASA. Perseverance uzay aracı Mars yüzeyine başarılı bir şekilde indi NASA astranotları sayesinde. Peki tam olarak bu araç Marsta ne yapacak ?
Kızıl Gezegende Bir Rover – Perseverance
Perseverance Gönderilme Amacı
Perseverance ‘nin anlamı aslında azim. Uzay ve insanlık tarihinde bir ilke imza atması için bu isimle adlandırıldığını düşünüyorum. Perseverance NASA tarafından geliştirilen gezici bir uzay aracı. Marsta daha önceden yaşama dair iz olup olmadığını araştıracak.
Özellikle araştırması gereken bir nokta var .Jezero krateri. Peki neden özellikle bu krateri araştıracak?
Çünkü bu kraterin dünyamızda Burdur ili içerisindeki Salda Gölü ile benzer özellikleri taşıdığını düşünüyor araştırmacılar. Bunu araştırmacılar şu şekilde açıklıyor ‘’ inbound outbound ‘’ tam bir geçiş noktası . Gölün hem onu besleyen bir nehir hem de o gölün sularını başka yere taşıyan bir nehir olduğu düşünülmekte. Yani bu Jezero kraterinin eskiden bir geçiş noktası olduğunu açıklıyor araştırmacılar.
Çoğumuz Coğrafya derslerinden hatırlayacaktır, taşınan göllerin yataklarında bazı mineraller vardır. Bu minaraller de canlı yaşamı olduğunun göstergesidir. Perseverance de eşsiz tasarımının artılarıyla bu mineralleri Marsın yüzeyinde dolaşarak arayacak. Bulduğu tüm örnekleri kendi içinde bulunan mini bir laboratuvar da biriktirecek. Ve tüm bu örnek toplama, depolama aşamalarını üzerinde bulunan kameralarla hem an be an kayıt edecek hem de eş zamanlı olarak analiz edecek. Yani işe yaramayan örnekleri geri bırakıp işe yarayanları mini laboratuvarda depolamaya devam edecek.
Perverance’nin görevinin 2026 ‘da bitmesi beklentiler arasında. Toplanan örneklerin de yine Marsa gönderilecek bir roketle dünyaya getirilmesi araştırmanın hedefleri arasında. Bu da aslında bir ilk .Şöyle ki eğer gerçekleşirse ilk defa dünya dışından bir roket dünyaya gelecek.
Perseverance
Gezici uzay aracının özelliklerinden bahsetmek istiyorum biraz. Perseverance ‘den önce Marsa gönderilen Curiosity aracıyla dış görünüşü ve özellikleri kısmen benzer diyebiliriz. Curiosity aracının gönderilme amacı Mars’ta Mars Bilim Laboratuvarı (MSL) kurulması .
Perseverance aracı kısmen 4 parçadan oluşuyor diyebiliriz. Mars yörüngesine kadar onu üzerinde bulunan güneş panelleri sayesinde taşıyan bir yapı var. Kızıl Gezegen yörüngesine girmeden bu yapı Perseverance ‘den ayrılacak. Mars yörüngesine girdiğinde Rover ‘ın dışında kabuk diyebileceğimiz kılıf benzeri bir yapı var. Bu yapı yörüngeye girildiği anda 1300 dereceye ulaşıyor. Fakat içinde koruduğu Rover sıcaklığı normal bir yerdeymiş gibi algılıyor. Hatta şöyle demek daha doğru olur oda sıcaklığındaymış gibi.
Sürtünmenin ve sıcaklığın da etkisiyle aracın hızı 19500 km’den 1600 km’ye düşüyor. Akabinde Mars yüzeyine girilmesinden yaklaşık olarak 240 saniye sonra dış kılıfın içinde bulunan paraşüt açılıyor. Ve 11 kilometrelik serbest düşüş başlıyor. Bu paraşüt sayesinde düşüş saate 320 km kadar yavaşlıyor.
Daha sonra kılıfın kapak kısmı açılıyor ve Rover ‘ın Mars yüzeyiyle ilk karşılaşması gerçekleşiyor. Bu an gerçekleşene kadar sürekli etrafındaki kılıflar ve kabuklarla koruma altındaydı. Üzerindeki vinç yardımıyla Mars zeminine indirilecek.
Bu vinç de ilk defa bu proje için geliştirilmiş olan TRN(Terrain -Reletive Navigation) teknolojisini kullanarak Perseverance ‘yi araştırma yapacağı alana yönlendirecek.
Daha sonra vinç Rover’ı yavaşça Mars yüzeyine bırakıyor ve görevi başlıyor.Aynı zamanda Perseverance aracının altındaki bölmede ilk defa dünya dışında havalanacak helikopter de bulunmakta.
Perseverance ‘nin iniş aşamalarını aşağıdaki görselde detaylı olarak inceleyebilirsiniz.
Bu daha önce de dile getirdiğimiz gibi hem insanlık hem de uzay tarihi için çok önemli bir görev.
