Japonların Çalışma Prensibi 5S Metodu
5S Metodu, Japonlar tarafından organizasyonlar için kaliteli çalışma ortamı oluşturan, çalışmanın sürekliliğini sağlamak için geliştirildi. İşte Japonların Çalışma Prensibi 5S Metodu!
Sadece işyerimizde değil, hayatımızın her alanında düzen ve disiplin oldukça önemli. Başarıya giden her yol çalışma ve emekten geçiyor. Bazen biz de çok çalışıp emek veriyoruz fakat başarıya ulaşamadığımız zamanlar oluyor. Peki neden? Çünkü farkına varmasak da bazen belirli bir düzene ve disipline sahip olamıyoruz. İşte tam bu noktada, 5S Metodu bizim yol göstericimiz oluyor. Japonların Çalışma Prensibi 5S Metodu çalışma koşullarını performans, konfor, güvenlik ve temizlik açılarından en iyiye ulaşma amacı güder. Ayrıca temiz ve organize bir çalışma ortamı sağlayarak israfın ve değişkenliğin azalmasını sağlar.
5S Metodu Nereden Geliyor?
Çalışma alanlarının temiz, düzenli ve amaca uygun biçime sokulması için uygulanan bir verimlilik metodolojisidir. Japonca Seiri, Seiton, Seiso, Seiketsu, Shitsuke kelimelerinin markalaştırılmış halidir. Kavram 1950’lerde Japonya’ da ortaya çıkmış olmakla birlikte, öncesinde Henry Ford fabrikalarında kullanılan kavramlardır. Hatta ABD’nin Japonları geliştirme çalışmalarında öğrendiklerini kendi kültürleri ile yoğurarak geliştiren Japonlar tarafından metodolojiye dönüştürülmüştür. Aradan yaklaşık 70 yıl geçmesine rağmen Japonların Çalışma Prensibi 5S Metodu günümüz başarılı firmaların vazgeçilmezi olmaya devam eder. Bu sayede, israf görünür hale gelir ve eliminasyon kolaylaşır.
Bu uygulama sayesinde ekipman, malzeme ve çalışma alanı üzerindeki kontrolünüz artar. İşletme içinde çalışanların morali yükseltir, takım çalışmasını teşvik eder, çünkü herkes katılabilir. Kalite değerleri yükselecek, harcamalar azalacaktır. Çalışma güvenliği kesin olarak artacaktır. Üstelik birim zamana düşen üretim ve katma değer de artacaktır.
5S Metodunun Aşamaları
1- Ayıklama(Seiri) -Japonların Çalışma Prensibi 5S Metodu
Çalışma alanında anlık ihtiyacı duyulmayan malzeme, ekipman ve aletlerin sınıflandırılarak ilgili bölgeden uzaklaştırılmasıdır. Bu ilk aşamanın iyi yapılması diğer aşamalar için çok önemlidir. Çünkü çalışanların şikayetlerini azaltacak ve çalışanlar arasında iletişim hızla artacaktır. Ayrıca verimlilik ve ürün kalitesi artacaktır. Özellikle işletmenin alanı sınırlı ise bu düzenin kurulması ile sık sık etrafın düzenlenmesi gerekmeyecektir. Eğer toparlama yapılmazsa veya eksik yapılırsa birçok sıkıntı çıkabilir.
Ayıklama Yapılmazsa Neler Olur? -Japonların Çalışma Prensibi 5S Metodu
Fabrika hızla kalabalıklaşır ve çalışmak zorlaşır. Zaman kaybı artar. Yüksek ve yükselen bakım maliyetlerine neden olur. Gereksiz malzemeler süreç akışını zorlaştırır. İş güvenliğini sağlamak zorlaşır. Bulunamayan malzemeler tekrar satın alınır. Bu yüzden işletme gereksiz masraf altına girmiş olur.
2- Düzen(Seiton) -Japonların Çalışma Prensibi 5S Metodu
Sürekli ihtiyaç duyulan ekipman, demirbaş vb. malzemelerin bulunmasını ve kullanılmasını kolaylaştırmak amacıyla yapılan dizme, düzenleme ve tertip işidir. Aslında tertip küçük gibi görünen büyük bir detaydır. İyileştirme projesi her türlü alet, aparat ve makineyi kapsar. Eğer herhangi bir alanınızda düzen yoksa: hareket, iş kaybı, arama kaybı, enerji kaybı, aşırı stok gibi güvensiz iş koşulları vardır.
Bu sorunları yaşamamanız için 3 adım öneriyoruz.
- Nerede?
Bölge Tanımlaması
Alt Bölge Tanımlaması
- Ne?
Raf Tanımlaması
Malzeme Tanımlaması
- Ne Kadar?
Minimum Seviye Tanımlaması
Maksimum Seviye Tanımlaması
3- Temizlik(Seiso)
Çalışma alanlarında ve makinelerde çevre, üretim ve makine kaynaklı her türlü kirliliğin yok edilmesi ve korunmasıdır. Temizlik hayatımızın bir parçasıdır, belki farkında değiliz ama psikolojimizi bile etkiler. Örneğin, temiz olan eşyalar hem yeni hissini verir hem de hoş kokusu psikolojik olarak bizi olumlu motive eder. Temizlik aynı zamanda duyu organlarımızla yapabileceğimiz bir kontroldür. Çünkü oluşabilecek hataları önceden tespit etmemizi sağlar.
Eğer bir ortamda temizlik yoksa: Çalışanların morali bozulur. Makine verimliliği azalır. Bakım maliyetleri artar. İş güvenliği azalır Ürün kalitesi azalır. Kirlilik kaynağını bulmak zorlaşır.
4- Standartlaştırma (Seiketsu)
Toparlama, düzen ve temizliğin korunması ve sürekliliğin sağlanması için oluşturulması gerekli standartlar, kontroller ve iyileştirmelerdir. Unutmayın, az her zaman çok demektir. Sadelik yapabileceğiniz en büyük kalitedir. Bu felsefe minimalist yaşam felsefesinden gelmektedir.
Standartlaşmanın Faydaları: İlk önce, önceki adımların kontrolünü sağlar. Önceki adımlarda yaşanan hataların tespit edilmesini sağlar. Standartlar ve kontrol listesi oluşturulmasını sağlar. İyileştirme projelerini yaygınlaştırır. Gelinen noktanın ölçülebilmesini sağlar.
5- Disiplin (Shitsuke)
Mevcut adımların sürekliliğini sağlamak, çalışanları eğitmek, iyileştirmeleri duyurmak, sloganları bulmak, kampanyalar yapmak ve takımları ödüllendirmektir. Başka bir deyişle, 4 adımı birbirine bağlayan çalışmadır.
Bu sayede çalışanların motivasyonunu artar, çalışanların sorumluluk bilincini gelişir, çalışanların özgüvenini artar, çalışanların rollerini belli olur ve çalışana varlığını hissettirir. Bu sayede çalışan kendini değerli ve özel hisseder. Bu da hevesle çalışmasını sağlar.
KAYNAK: VIKIPEDI
