Niksen Felsefesi ile Strese ve Tükenmişliğe Meydan Okuyun!
Niksen Felsefesi ile Strese ve Tükenmişliğe Meydan Okuyun!- İlk önce evde kalmayı ve rahatlamayı sağlayan Danimarka konsepti ‘hygge’ çıktı. Sonrasında, hayata “her şeyde ölçülü kalmak” zihniyetiyle yaklaşan İsveç konsepti ‘lagom’ ile tanıştık. Şimdi giderek yoğunlaşan ve çoğu zaman stresli yaşamlarımızla mücadele etmenin bir yolu olarak benimsenen başka bir Kuzey Avrupa trendi var: Niksen.
Hiçbir Şey Yapmama Felsefesi: Niksen
Niksen Nedir?
Hiçbir şey yapmamak olarak açıklanan bu kavramın kökleri Hollanda’dan geliyor. Hollanda’da müşterilerin stresi yönetmelerine ve tükenmişlikten kurtulmalarına yardımcı olan bir koçluk merkezi olan CSR Centrum’un genel müdürü Carolien Hamming Niksen’i şöyle açıklıyor:
“Niksen; kelimenin tam anlamıyla hiçbir şey yapmamak, boşta kalmak veya herhangi bir kullanımı olmadan bir şeyler yapmak anlamına geliyor. Niksen sadece etrafta dolaşmak, çevrenize bakmak veya müzik dinlemek kadar basit olabilir. Amaçsız olduğu sürece ve bir şeyi başarmak veya üretken olmak için yapılmaz.”
Hollanda’daki Erasmus Üniversitesi Rotterdam’da, mutluluk üzerine çalışan bir sosyolog ve profesör olan Ruut Veenhoven, Niksen için: “Sadece bir sandalyede oturmak veya pencereden dışarı bakmak” diyor. Farkındalık o anda mevcut olmakla ilgili iken, Niksen daha çok bir eylemin ayrıntılarına odaklanmak yerine zihninizin serbestçe dolaşmasına izin vermekle, hatta sadece zaman geçirmekle ilgilidir. Veenhoven ayrıca şunları da ekliyor:
“Rahatlama anları yaşamalıyız. Rahatlama; örgü gibi kolay, yarı otomatik aktivitelerle birleştirilebilir. Yaşam sanatının bir yönü, hangi rahatlamanın size en uygun olduğunu bulmaktır. Her şeye uyan tek bir yaklaşım olması gerekmez. Bunun yerine deneme yanılma yoluyla sizin için en etkili davranışları keşfetmelisiniz.”
Niksen’in Faydaları Neler?
Hamming, Hollanda’da Niksen’in tarihsel olarak tembellik veya üretken olmanın tam tersi olarak reddedildiğini söylüyor. Ancak dünya çapında, yani küresel bir şekilde stres seviyesi yüksek oranlara ulaştı. Tükenmişlik gibi sendromlar tıp camiasında daha fazla tanınır hale geldikçe, hiçbir şey yapmamaya giderek olumlu bakılıyor ve stresle mücadele tekniği olarak görülüyor.
ABD’de yetişkinler ve gençler arasındaki ulusal stres düzeylerini “ürkütücü” olarak nitelendiren ,Berkeley’deki California Üniversitesi Greater Good Science Center’da eğitim müdürü olan Eve Ekman: “Herkes kolaylık ve iletişim kurmanın bir yolunu arıyor” diyor. Stres ve tükenmişlik üzerine çalışan Ekman, yavaşlamanın faydaları söz konusu olduğunda araştırma sonuçlarının güçlü olduğunu söylüyor. Anksiyeteyi azaltmak gibi duygusal avantajlardan tutun da yaşlanma sürecini yavaşlatmak ve vücudun soğuk algınlığıyla mücadelesini güçlendirmek gibi fiziksel avantajlara kadar birçok etkisinin gözlemlendiği söyleniyor.
Bu potansiyel sağlık etkileri, aramızdaki en telaşlı ve aşırı yük altında olan kişileri bile Niksen uygulaması için zaman ayırmaya teşvik etmek için yeterli olabilir.
Dünya Mutluluk Veri Tabanı‘nın yöneticisi olan Veenhoven’a göre Niksen’in bir başka yararı da, insanların yeni fikirler üretmelerine yardımcı olabilmesidir. “Biz Niksen’lediğimizde yani hiçbir şey yapmadığımızda bile beynimiz hala bilgiyi işliyor ve bekleyen sorunları çözmek için mevcut işlem gücünü kullanabilir” diyor ve bu durumun da kişinin yaratıcılığını artıracağı öngörülüyor.
Niksen Felsefesi Nasıl Uygulanır?
Çoğu kişi için hiçbir şey yapmamak göründüğü kadar basit değildir. Örneğin, hareketsiz oturup pencereden dışarı bakmak kimileri için biraz zor olabilir. Hamming, insanların her zaman bir şeyler yapmaya alışkın oldukları için ilk başta “oldukça ürkütücü” hissedilebileceğini söylüyor. “Boşta kalmaya cesaret edin. Her şey hayatın akışını sürdürmesine izin vermek ve bizi bir anlığına zorunluluklardan kurtarmakla ilgili” diyor.
Niksen’in Olası Dezavantajları Nelerdir?
Bilimsel literatür, zihnin çok uzun süre dolaşmasına izin vermenin bir dezavantajının, yenilenmiş hissetmekten ziyade “ruminasyonlara kapılmak” olabileceğini öne sürüyor. Bu durumun bazı fizyolojik etkileri de olabilir.
Gezici Zihnin Artıları ve Eksileri, 2013 çalışmasında, araştırmacılar, zihin gezintisi egzersizinden sonra 24 saatlik bir süre boyunca katılımcıların kalp atış hızının arttığını ve ertesi gece uykuya dalmakta güçlük çektiğini gözlemlediler . (Ancak araştırmacılar, hemen sonrasındaki bu sonuçların uzun vadede insanların duygusal durumlarını tahmin etmediğini ve hayal kurmanın – özellikle aile ve arkadaşlar hakkında – daha yüksek yaşam doyumu ile ilişkili olduğunu belirtti.)
Veenhoven’a göre, aktif bir yaşam tarzıyla boşta dengelenmek için zaman yaratmak Niksen’in faydalarını en üst düzeye çıkarabilir. “Dinlenme işlevsel olsa ve aktiviteden sonra kişiyi daha iyi hissettirse de, yaşam doyumu anlamında mutluluğun ana yolu değildir” diyor. Aslında, 2016 yılında yaşlı yetişkinler üzerinde yapılan bir araştırmaya göre, daha üretken faaliyetlere katılan insanlar, daha sağlam sosyal bağlantılar ve daha güçlü bir öz-yeterlik duygusu nedeniyle daha mutlu olma eğilimindedir . Araştırmalar ayrıca mutluluğun üretkenliğe yol açtığını , yani rahatlama, mutluluk ve üretkenlik arasında bir ilişki olduğunu göstermiştir.
Son olarak Veenhoven, kendinize düzenli olarak Niksen felsefesini uygulamak için izin verdiğiniz sürece, rahatlamanın hangi yollarının size en uygun olduğunu bulabileceğinizi, söylüyor.
