Boş Sayfa Kavramı – Psikoloji Perspektifinde Tabula Rasa
Boş Sayfa Kavramı – Psikoloji Perspektifinde Tabula Rasa– Tabula rasa olarak bilinen ve boş sayfa demek olan kavram psikolojide iki ayrı anlama sahiptir. İlk olarak insanlar doğduklarından hiçbir bilgiye sahip değildir ve herhangi biri olabilirler. Bu ilk anlam, biyoloji ve genetiğin insan kişiliği ve gelişimi üzerine etkilerini hafife alır. Kavramın psikoloji perspektifinde ikinci anlamı ise terapistlerin kullandığı tekniktir. Bu tekniğe göre terapist, danışanıyla iletişim kurarken kendisiyle ilgili kişisel bilgileri gizli tutar. Yani terapist boş sayfa gibi rol yapar.
Boş Sayfa Kavramı – Psikoloji Perspektifinde Tabula Rasa
Tabula Rasa Tam Olarak Nedir? Boş Sayfa Kavramı Nedir?
Bu kavrama göre kişiliğimiz sadece deneyimlerimizin ve yetiştirilme tarzımızın bir ürünüdür. Davranışçılara göre doğarken zihnimiz tamamıyla boştur. Zaman içerisinde, içinde yaşadığımız ortamdan tüm davranışlarımızı öğrenmeye başlarız. Dolayısıyla psikolojik bir bozukluk klasik ve edimsel koşullanmanın sonucu olarak ortaya çıkar.
Klasik koşullanma öğrenmenin çağrışım yoluyla gerçekleşmesidir. Çoğu fobinin altında yatan sebeptir. Edimsel koşullanma ise öğrenmenin olumsuz ya da olumlu pekiştirmelere dayanmasıdır. Bu pekiştirmeler sonucunda birtakım davranış bozuklukları görebiliriz.
Öte yandan terapistler kendilerini boş bir sayfa gibi kullanarak danışanın kendi arzularını, ihtiyaçlarını ve isteklerini ön plana çıkarmayı hedeflerler. Terapi sırasında yaygın olarak altı farklı metot izlerler.
Sistematik Duyarsızlaştırma Terapisi
Kişilerde belirli bir durumdan veya nesneden korkmak spesifik fobilere yol açabilir. Ayrıca sosyal anksiyete bozukluğu gibi durumlar da bir çeşit fobidir. Aslında fobilerimiz kendimize dayattığımız, sonradan öğrenilmiş davranışlardır. Bu da demektir ki kolayca unutulabilirler ve tedavi edilebilirler. Sistematik duyarsızlaştırma metodu kişinin tepki vermemeyi öğrenerek fobiyle karşılaştığında kendine daha çok güvenmesini sağlar.
Kaçınma ya da Nefret Terapisi
Bazı durumlarda bizim için yararlı olmayan bazı davranışlarımızdan yine zevk alabiliriz ve ilgi duyabiliriz. Tabula rasa ile doğsak bile sonraki süreçte yıkıcı davranışlar öğrenebiliriz ve bunları alışkanlık haline getirebiliriz. Alkol ya da sigara bağımlılığı bu durumun en yaygın örneklerindendir. Kaçınma terapisi istenmeyen davranışınızı hoş olmayan bir uyaran ile ilişkilendirmenizi sağlar. Bu sayede zihniniz o davranışı artık nahoş anılarla ilişkilendireceğinden daha kolay bir şekilde bırakabilirsiniz.
Ayrıca ilginizi çekebilir: Renklerin Dili – Renk Psikolojisi
Su Baskını Terapisi
Yüzme bilmeyen birini aniden havuza ya da denize atarak onun yüzmeyi öğrenmesini sağlamak yaygın bir yöntemdir. Gündelik yaşamda olduğu gibi psikolojide de hayatınızı sizi korkutan şeyin kendisiyle doldurarak o şeyle yüzleşmeniz sağlanır. Su baskını terapisine göre korku sınırlı bir tepkidir. Dolayısıyla da vücut aşırı kaygı karşısında kendini korumak için kaygıyı yok etmeye başlayacaktır.
Maruz Kalma Terapisi
Su baskını terapisine çok benzeyen maruz kalma terapisi kişiyi fobinin asıl kaynağına maruz bırakır. Gerçekte korktuğunuz bir böceğin fotoğrafına maruz kalmanız, bu terapi için bir örnektir. Tekrarlar neticesinde gerçek bir böcek gördüğünüzde duyduğunuz korku giderek azalmaya başlar. Ayrıca günümüzde de sanal gerçeklik uygulamaları sayesinde gerçek bir böcek olmadan da gerçeklik algısı sağlanabilmektedir.
Davranışsal Prova – Boş Sayfa Kavramı
Bazı durumlarda gerçekleşmiş olaylardan ya da nesnelerden ziyade bir durum bizi korkutur. Terapist tabula rasa öğretisi ile o durumu adım adım hayal etmenizi sağlar. Böylece yavaşça durumun kendisiyle yüzleşmeye başlarsınız.
Bilişsel Davranışçı Terapi Beceri Eğitimi
Fobiler daima bir sorun olduğunun göstergesi olmak zorunda değildir. Bazen de belli başlı durumlarla başa çıkma yöntemi olarak fobi geliştirebiliriz. Bilişsel davranışçı terapi becerileri eğitimi rol yapma yoluyla zorluklarla başa çıkma kazanımını sağlamayı hedefler. Karşı cinsten biriyle buluşmak sizin için bir tapuysa terapist yeni tanıştığınız biri gibi davranabilir. Terapi boyunca gerçek bir ilk buluşma sırasında uygulayabileceğiniz becerileri öğrenmenizi sağlar.
Ayrıca ilginizi çekebilir: Hayatınıza Işık Saçacak 7 Psikolojik Kural
