Türkiye’nin Yükselen Markaları
Bağımsız marka değerleme ve strateji şirketi olan Brand Finance, TURKEY100 adındaki Türkiye’nin en değerli markalarının araştırıldığı raporunu yayınladı. 2008 yılında 1. ve 2017 yılında 10. çalışması yayınlanan “TURKEY100 – Türkiye’nin En Değerli Markaları” raporuna bir göz atalım;
2016 yılında 2.sırada olan ve 2017 yılında 1.sıraya yükselerek 2,62 milyar dolarlık marka değeriyle Türkiye’nin en değerli markası Türk Telekom oldu. Turkcell ise geçen yıla göre marka değerini %33 artırarak 1,959 milyar dolarlık değerle ikinci sıraya yükseldi. 2016 yılının en değerli markası seçilen Türk Hava Yolları ise %22’lik düşüşle üçüncü sıraya geriledi.
TURKEY100 2017 araştırmasına göre Türkiye’nin en değerli ilk on markası ise şöyle ;
@brandfinance
Raporda THY’nin gerilemesinin nedeni, “kendi dışında gelişen olumsuz koşullar nedeniyle hem hasılat hem de kazanç kaybına uğramış olması” olarak ifade ediliyor. En dikkat çeken yükseliş, %112 artışla Koton ve %47 artışla Aselsan markalarında yaşanıyor.
Dikkat çeken diğer gelişmeler sporda yaşanıyor. Fenerbahçe marka değerini ilk kez Galatasaray markasından yukarıya taşıyor ve kategorisinde 1.sıraya yükseliyor. Onu 2.sırada Galatasaray 3.sırada Beşiktaş ve 4.sırada Trabzon takip ediyor.
100 markayı içeren listeye bu yıl çeşitli sektörlerden 13 yeni marka daha katılmış. Bu markalar içerisinde Mavi, 207 milyon dolarlık değeriyle 31.sırada yer almış.
Türkiye’nin en değerli 100 markasının toplam değeri 27,4 milyar olarak gerçekleşirken geçen yıla göre marka değerlerinde %6’lık bir azalış görülüyor. Rapora göre; markalar en yüksek değere 34,3 milyar dolarla 2015 yılında erişirken 25,6 milyar dolarlık değeriyle 2009 yılında en düşük seviyesini görmüştür.
@brandfinance
Raporun diğer detaylarını kuruluşun raporundan şurayı tıklayarak elde edebilirsiniz.
Şimdi “Türkiye’nin En Değerli 100 Markası” çalışmasında ne gibi mesajlar var ve bu çalışmanın sonucundaki büyük resim ne onu anlamaya çalışalım.
Turkey100’deki Markalar Tüketicilerine Ne Satıyor ?
Turkey100’deki toplam marka değerinin %58’ini şu üç sektör oluşturuyor: Banka, Telekom, Havayolu.
100 markalık listeye Pareto İlkesi açısından bakacak olursak markalar 8 ana sektöre dağılıyor: Banka, Telekom, Havayolu, Dayanıklı Tüketim, Gıda, Perakende Gıda ve Otomotiv.
Bu verilere baktığımızda şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki; Turkey100’deki markalar tüketicilerine para, iletişim, ulaşım ve gıda satıyor. Kuruluşun global düzeyde oluşturduğu listeye göre en değerli markalar ise tüketicilerine teknoloji satıyorlar.
Rapora göre listede teknoloji ile ilişkili toplam 8 marka bulunuyor. Bu markaların toplam değeri 436 milyon dolar yani toplam içerisinde sadece %1,59’luk bir paya sahip. Faaliyet alanlarına baktığımızda ise büyük çoğunluğunun perakende ve dağıtım alanında olduğunu görüyoruz. Kendi kategorisi içerisinde tek başına %32’lik bir paya sahip Aselsan, teknoloji üretmenin marka değerine katkısı açısından en güzel örnek olarak karşımıza çıkıyor.
Dünya global bir köy haline gelmekle kalmadı; sınırlar da sadece resmi şeyleri ifade eder oldu. Buna rağmen yaşadığımız toplumun yükselişini önemsemeliyiz. Yerli markaların en çok sattığı o üç ürünün gücünü yani; paranın, iletişimin ve ulaşımın gücünü, araştırmaya ve inovasyona dönüştürebilen markalar, varlıklarını sürdürülebilir hale getirebilirler ve dünya çapında rekabet gücü elde edebilirler.
Marka Değerini Kim Belirler ?
Markalaşma konusunda tek taraf şirketler değil elbette. Yerli markaların yukarıda saydığımız alanlarda daha değerli olmasını John Barth’ın “Hiç bir şey kendi başına değerli değildir. Her şeyin değeri ona, dışarıdan insanlar tarafından verilir.” sözüyle açıkladığımızda bu raporun halkın en değerli gördüğü alanları gösterdiğini söyleyebiliriz. Bu nedenle marka değerini sadece şirketlerin sorumluluğuna bırakmamalı ve tüketiciler olarak da bilinçli olmalıyız.
Geçmiş dönemlerde yazı dilini yani ‘abc’yi iyi kullanan markalar (bkz:İçerik Pazarlaması) değerlerini artırmış ve geleceğe taşımışlardır. Günümüzde görüyoruz ki, bilgisayar dilini -yani 101101 dilini- iyi kullanan markalar değerlerini artırıyorlar ve markalarını geleceğe hazırlıyorlar. Peki, gelecekte hangi dili kullanmak marka değerini artırmanın bir gereği olacak dersiniz ? Size biraz ipucu verelim; adenin, timin, guanin, sitozin…
Tüketiciler olarak şimdiden 2018 yılının en değerli markaları listesini, değer verdiğimiz “şey”leri gözden geçirerek bilinçli bir şekilde oluşturalım.
Listeye giren bu 100 markayı, sayı sınırı nedeniyle listeye giremeyen ama marka değeri oluşturma konusunda bilinçli olduğunu bildiğimiz diğer yüzlerce markayı ve bu markalara asıl değerini veren tüm tüketicileri alkışlıyoruz.
