NFT: Son Zamanların Yükselen Trendi Sadece Bir Çılgınlık Mı?
Özellikle son birkaç yıldır NFT terimini sıklıkla duyuyoruz. Pandemi döneminde hızlı bir ivme ile yükseldiğini de hatırlarsınız. Bu dönemde neredeyse birçok sanatçı eserlerini Non-Fungible Token olarak satışa sundu ve kavram olarak birçok kişinin kafasında soru işareti bırakmaya başladı. Dijital bir içeriğe, insanlar nasıl oluyor da bu kadar büyük miktarda ödemeler yapılabiliyor? Nasıl oluyor da bir dijital içerikten bu kadar büyük miktarda gelir elde edilebiliyor? Bunların hepsinin merak konusu olduğunu biliyoruz. Bu yazımızda da son zamanların yükselen trendinden Non -Fungible Token‘den bahsedeceğiz.
NFT (Non-Fungible Token)
NFT aslında Bitcoin diyebileceğimiz bir içerik. İlk NFT’ler, Ethereum tabanlı olarak 2015 yılında ortaya çıkmıştı. Aklınıza gelen depolanabilir tüm dijital içeriler, NFT çerçevesinde değerlendirilebilir. (Resim, fotoğraf, video, ses vb.)
En basit tabiriyle NFT’yi şu şekilde açıklayabiliriz. NFT, dijital bir varlığın/içeriğin benzersiz olduğunu ve bu nedenle birbirinin yerine geçemeyeceğini onaylayan, blok zinciri adı verilen bir dijital defterde depolanan veri birimidir. Pek çok kişi gibi siz de şu soruyu soruyor olabilirsiniz: “NFT içeriklerin kopyalarına erişim NFT’nin alıcısı ile sınırlı değil, herkes erişebiliyor. Peki neden bir içeriğe milyonlar ödeniyor?” Orijinal dosyanın herhangi bir kopyasına erişim, NFT’nin alıcısı ile sınırlı değildir. Bu dijital öğelerin kopyalarını herkes edinebiliyor. Fakat NFT’ler sahibine telif hakkından ayrı bir sahiplik kanıtı sağlamak için blok zincirlerinde izlenir. Yani satılan her dijital içerik benzersizdir. Herkese açık olanlar sadece kopyadır yani diğer bir deyişle replikadır. En sade haliyle NFT için bir gerçekliğinin dijital sertifikası diyebiliriz.
NFT Yöntemi İle Piyasaya Sunulan Eserler
NFT eserlerin pandemiyle birlikte daha fazla rağbet görmeye başladığından daha önce bahsetmiştik. Tıpkı online müzelerin yükselişe geçmesi gibi NFT içerikler de hızlı bir yükselişe geçti. Bazıları için geçici bir furya gibi görünüyor. Ancak 2021 yılının üçüncü çeyreğinde, 10 milyar doların üzerinde işlem yapılan bir sektör haline geldi.
2021 Mart ayında müzisyen 3LAU yeni çıkaracağı albümünü NFT olarak piyasaya sunmak ama bunu özel bir platformdan yapmak amacıyla Origin Protocol ile iş birliği yaptı. Albümünü de 11,6 milyon dolara satmayı başardı. Mike Winkelmann isimli görsel sanatçı daha yaygın ismiyle “Beeple “Christie’nin müzayede evi aracılığıyla dijital varlığa dönüştürülmüş bir sanat eserini tam 69 milyon dolara sattı. Sanat eserleri evet alışıldık bir NFT türü haline geldi diyebiliriz. Bu noktada piyasaya çok farklı bir oyuncu girdi. NBA, bu zamana kadar oynanmış olan basketbol maçlarının önemli anlarını dijital varlığa çevirdi. Bu video kliplerinin alışverişini sağlayan NBA Top Shot üzerinden Dapper Labs isimli kripto platformunu kullanarak 715 milyon dolar üzerinde işlem hacmi elde etti.
Bu Zamana Kadar Satılan En Pahalı NFT Eserler
Bu zamana kadar satılan en pahalı eser daha önce de bahsettiğimiz Mike Winkelmann isimli sanatçıya ait. Sanatçı Beeple’s Everydays adlı eserini 69 milyon dolara satmıştı. Beeple ise Crossroads isimli eserini tam 6 milyon dolara satarak ikinci sıraya yerleşti. Beeple‘ın 6 milyon dolara satılan Ocean Front adlı eseri de bu sırayı takip ediyor.
NFT sektörüne birçok Türk dijital sanatçının da yatırım yapmaya başladığını söyleyebiliriz. Hatta İngiltere’de yaşayan bir hareketli grafik sanatçısı olan Uçman Balaban, bu hızlı dönüşümü hiç beklemediğini dile getiriyor. Uçman Balaban: “Çünkü bu zamana kadar meydana getirilen eserler durağan bir obje gibi algılanıyordu. Fakat bu değişim bizleri çok heyecanlandırıyor” NFT ile satış rekorunu kıran Beeple’a göre ise, bu dönüşüm, sanat pazarındaki demokratikleşmenin bir göstergesi.
Beeple’ın eserlerini ve ilgili konuları paylaştığı web sitesini https://www.beeple-crap.com/ linkinden inceleyebilirsiniz.
NFT kavramının gelecek yıllarda kazanılan bu ivme ve yapılan yatırımlarla birlikte daha büyük bir sektör haline geleceğini düşünüyorum. Siz ne dersiniz?
Bonus: Nedir bu Metaverse?
