Siber Zorbalık Nedir?
Siber zorbalık teklonolojik platformları, sosyal medyayı veyahut online iletişim ağlarını kullanarak başka bir kişiyi/grubu taciz veya tehdit etmektir. Bir başka deyişle birine ya da birilerine bu ağlar araclığı ile zorbalık etmektir. Çevrimiçi zorbalık olarak da bilinen siber zorbalık, başka değişlerle siber taciz ya da siber saldırı olarak da adlandırılır.
Nasıl Ortaya Çıktı?
İlk olarak Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’ da ortaya çıkan siber zorbalık batıdan dünyaya yayılmış ve özellikle son 10 yılda tüm dünyada ciddi bir problem haline gelmiştir. Eğitim İstatistikleri Ulusal Merkezi (National Center for Education Statistics) 2011 yılında bu konu ile alakalı bir araştırma yürüttü. Araştırmanın sonuçlarına göre Amerika’daki okullarda rapor edilen siber zorbalığa maruz kalma oranı %12,8 olarak tespit edildi. Devamında yapılan araştırmalarsa gösterdi ki siber zorbalık erkek çocuklar arasında daha yaygın. Kız çocukları çoğunlukla siber zorbalığın mağdurlarının olduğu taraftadır. 2016 yılında bir araştırma sonucu da Dicht The Label’dan (zorbalığa karşı kurulan İngiliz kökenli yardım kuruluşu) geldi. Araştırmanın sonucuna göre sadece Birleşik Krallık’da 12-20 yaşlarındaki bireylerin 2,9 milyonu zorbalığa maruz kalıyor. Elimizdeki sayısal veriler de kanıtlıyor ki siber zorbalık çağımızın üzerinde durulması gereken, ciddi sonuçları olan problemlerinden biridir.
Siber Zorbalığın Etkileri
Kötülük elbette hayatın içinden. Çevremizde elbette içinde bu kötülüğü taşıyan, tehlikeli, zorba insanlar her zaman bulunmaktaydı. Teknolojinin ilerlemesi ile beraber bu insanların harekete geçebilecekleri yeni platformlar oluştu. Onlar da etraflarına online yollardan çevrimiçi bir şekilde saldırmaya başladılar. Yani artık zorbalık yalnızca çarşıda, pazarda, okul bahçelerinde, hastane koridorları veyahut sokak köşelerinde karşımıza çıkmıyor. Yedi gün yirmi dört saat etrafımızı sarar vaziyette olan bu zorbalık hem mağdurun hem de zorbalığı yapanın mental sağlığına ciddi zararlar veriyor. Özellikle şiddetli, uzun süreli ve sıklıkla tekrarlanan zorbalık iki tarafıda ağır depresyonlara sürükleyebilir ve kişilerde strese bağlı pek çok duygu durum bozukluğuna bağlı rahatsızlığı tetikleyebilir.
Siber zorbalıktan özellikle mağdur olan grup, elbette çevreye karşı daha savunmasız olan çocuklardır. Siber zorbalığa mağruz kaldığı için kendini ailesine ve yakınlarına açmayıp çözümü intihar etmekte arayan çocukların sayısı hiç de azımsanacak gibi değil. Uzmanlara göre zorbalığa uğrayan çocuk da, zorbalığı yapan çocuk da intihar düşüncesine sahip olma ve intihar girişiminde bulunma noktasında ciddi bir risk altındadır.
Tam da bu noktada ebevynlerin üzerine büyük bir sorumluluk düşüyor. Çocukların zorbalığa mağruz kalmaması veyahut zorbalık yapmaması için onların gerçek dünyalarına olduğu gibi siber dünyalarına da dahil olmaya çalışmalı, çocukların online hayatlarını üzerlerinde baskı kurmadan kontrol altında tutmalılar. Sosyal medyayı kullanacakları yaşı yukarıya çekmek ve çocukları bunun için teşvik etmek bunun yanı sıra kişisel bilgilerin gizli tutulmasının önemini onlara anlatmak bu hususta etkili olacaktır. Ek olarak, çocuğa çevresindekilerle, arkadaşlarıyla nasıl iletişim kurması gerektiğini öğretmek çok büyük önem arz etmektedir. Sosyal medya üzerinden arkadaşının yaptığı bir paylaşımın altına yazdığı yorum ile arkadaşıyla dalga geçerken zannediyoruz ki çocuk arkadaşıyla yalnızca şakalaşıyor. Oysa zorbalık dediğimiz şey bu yaşlarda bu hareketlerin devamlılığı ve teşvikiyle başlar. Karşısındakine karşı kırıcı olmaktan çekinmeyen çocuk içinde bir zorba büyütür.
Siber Zorbalığın En sık Görüldüğü Platformlar
Özellikle son yıllarda fazlasıyla popüler olan Twitter, Instagram, Facebook ve Snapchat gibi milyonlarca kullanıcısi olan sosyal ağlar siber zorbalığa uğrayanların ve siber zorbalık edenlerin sıklıkla tercih ettiği ağlardır. Bunların yanı sıra kullandığımız uygulamaların anlık mesajlaşma özellikleri, yine son yıllarda fazlaca popüler olan ve grupça oynanan online oyunlar, doğrudan cihazlar aracalığı ile telefonumuza gelen kısa mesajlar ve mail kutumuza gelenler yolu ile siber zorbalığa uğrama riskimiz fazlasıyla artar.
Siber Zorbalık Nasıl Önlenir?
Bu süreçte önemli olan tabii ki siber zorbalığa hiç mağruz kalmamış olmak. Fakat farkındayız ki yaşadığımız dönemde bu çok zor. Bu noktada elbette bilinçli hareket edebilmek çok önemli. Siber zorbalığa mağruz kaldığımızda, bunu yapana karşı saldırıya geçmeyi değil yasalara başvurmayı yeğlemeliyiz. Nihayetinde bizi mağdur edenin başlıca amacı zaten aşırı reaksiyonlar göstermemiz ve karşı saldırılarda bulunmamızdır. Bunları yaptığımız taktirde yalnızca saldırganımızı mutlu eder ve birer siber zorbalık kurbanı olmaktan öteye gidemeyiz. Dolayısıyla karşılaştığımız zorbalık derecesine ve sıklığına göre karşımızdaki ile aramızdaki iletişim ağını koparmak, bize ulaşmasını engellemek, bir uzmandan yardım almak ve yasalar yolu ile hak aramak yaşadığımız durumun oluşturduğu koşullara göre başvurabileceğimiz uygun yöntemlerden bazılarıdır.
Bizi mağdur edene bu şekilde yanıt vermek çok daha doğru olacaktır. Unutmayalım ki öteki türlü, yanlışa yanlışla yanıt vermek bizi yalnıca kanun önünde haklıyken haksız duruma düşürür.
