Aşılamayan Çip Krizi
Aşılamayan Çip Krizi – Dünya da bu zamana kadar olan krizler aslında insanlığın bir sonucu olarak meydana gelen ve müdahale edilmesi zor olan krizlerdi. Fakat şu aralar dünya belki de ilk defa karşılaştığı bir krizle boğuşuyor. Dünya demek çok doğru olmadı sanırım. İnsanlığın mecbur olduğu sektörler bir krizle baş başa. Yine Covid-19 pandemisinin etkilerinden biri bu kriz. Neredeyse bir yılı aşkın süredir dünya, insanlık sürekli bir savaş halinde. Özellikle son bir yıldır her alanda küçüklü , büyüklü birçok kriz yaşanmakta. Fakat çip krizi birçok sektörün üretimi durdurmasına yol açtı.
Aşılamayan Çip Krizi
Çip Krizi Nasıl Başladı ?
Aslında daha önce de dile getirdiğimiz gibi çip krizi de pandeminin getirilerinden biri. Pandemi başladığında hepimizin bildiği gibi tüm hemen hemen tüm sektörlerde üretime devam edildi. Fakat pandeminin etkisiyle can kayıpları ve hastanelerdeki doluluk oranları artmaya sağlık sistemleri alarm vermeye başlayınca ,dünya kelimenin tam anlamıyla kendini kapattı. Bunu beklemeyen üreticiler apar topar üretimi durdurdular. Ancak yine beklenmeyen oranda elektronik eşya talepleri arttı. Çünkü çoğu kişi evini ofise çevirdi. Bu sebeple dünya genelinde diz üstü ve tablet bilgisayar, oyun konsolları, cep telefonları ve diğer ev aletlerinin satışlarında patlamalar meydana geldi.
Bu çip krizinin başlamasında ABD –Çin arasındaki gerilimin de büyük payı olduğuna düşünüyorum. Çünkü ABD başta olmak üzere bazı Avrupa ülkeleri Çinli şirketlere yaptırım uyguladı . Bundan dolayı çip kıtlığının da körüklendiğini söyleyebiliriz. Çip krizi en başta sadece bilgisayar ve tablet gibi elektronik eşyalardayken bu zincirleme olarak buzdolabı ,çamaşır makinesi, mikro dalga fırın gibi ürünlere de sıçradı.
İnsanların pandemi döneminde evlerine yiyecek stoklaması gibi, ürünlerinde yarı iletken kullanan büyük firmalar çip stoku yapması ise mevcut sorunun zincirdeki son halkası oldu. Çip üretiminde kullanılan en küçük bileşenlerin dahi fiyatı arttı. Bu fiyat artışı elektronik ürünlere de yansıdı.
Bu krizden kullandığımız birçok elektronik eşya etkilendi evet fakat özellikle başı çeken üç sektör var;
Bilgisayar/tablet ,otomobil ve cep telefonları.
Otomobil Devleri Üretimi Durduruyor
Otomobil endüstrisinde teknolojinin tüm nimetlerinden faydalanma ihtiyacından dolayı çipler neredeyse bir otomobilin her aksamında kullanılmakta. Acil fren sistemlerinden asistan sürücülere kadar her yerde.
Bu kriz sonucunda seçim yapmak zorunda kalan otomobil üreticileri az karlı araçlarını üretmeme kararı aldı. ABD merkezli General Motors ve Ford Motor gibi firmalar, Volkswagen, Subaru Corp, Toyota ve Nissan gibi diğer otomobil devleri arasına katılarak üretimi azaltma furyasına dahil olan isimler oldular.
Fiat ve Peugeot ‘un Ocak ayında birleşmesiyle ortaya çıkan Stellantis ‘in yaptığı açıklamaya göre şirket ;
Beş fabrikasında mikroçip tedarik edilememesi sebebiyle üretimi durduracak.
İngiltere merkezli bilişim firması IHS Markit’in açıklamalarına göre ;
Çip kıtlığı sebebiyle yılın ilk çeyreğinde dünya genelinde 1.3 milyon adet otomobilin üretimi yapılmayacak.
Apple da Üretim Erteledi
Çip krizinden şüphesiz en fazla etkilenen dünyanın en büyük teknoloji tedarikçisi olan Apple oldu. Geçtiğimiz günlerde gündeme gelen söylentilere henüz Apple cephesinden bir açıklama gelmemiş olsa da MacBook ve İPad üretimlerinin erteleneceği gündemde.
Dünyadaki en büyük çip üretimi Asya ülkelerinde yapılıyor. Fakat bu alana yatırım maalesef ki yok denecek kadar az. Bu alana yatırım yapılmaması sebebiyle üreticiler pandeminin etkisiyle değişen piyasa koşullarına dayanamayarak üretimlerini durdurdu. Ya da azalttı.
Çoğumuzun bildiği gibi ABD dünyanın en büyük çip ithalatçılarından biri. Bu konumda bulunması sebebiyle bu alana yatırım yapılması için kaynaklar ayrılmaya başlandı. Bu yatırım sonucunda 4 adet fabrika kurulması amaçlanıyor . Fakat fabrikaların kurulması karmaşık yapılı çiplerin test mekanizmalarının kurulması ve fabrikaların kapasitelerinin artırılması en az bir sene sürebilir. Tabi bu süreçte pandemi ne yöne evrilir bunu da kestirmek çok zor.
