Türkiye’nin Korkutan Gerçeği: Deprem ile Yaşamak
Deprem Nedir?
Deprem; üzerine bastığımız kara parçasının ani kırılmaları sonucu, ortaya çıkan enerjinin dalgalar halinde yayılarak titreşimler yaratması sonucu bağlı bulundukları hatları ve geçtikleri yeri sarsması olayına denir. Basit şekilde anlatılacak olursa, altta kalın bir tabaka, üstünde çok ince sert bir yapı ve bu yapının üstünde de kalın bir tabaka olduğunu düşünelim. İki kalın tabaka arasındaki ince yapının dondurmanın üstündeki katı çikolata tabakasının kırılması gibi parçalanması, neticesinde meydana gelen harekete deprem denir.
İnsanoğlunun hareketsiz sabit olarak kabul ettiği dünyanın, beklenmedik anda çeşitli hareketler neticesinde tüm yapıların zarar görüp, canlıların hayatlarına mal olacağını gösteren bir olaydır. Dünyanın oluştuğu binlerce yıl öncesinden beri sismik açıdan hareketli olan tabakaların bulunduğu yerlerde binlerce insanın, yüz binlerce yapının yok olduğu bilinmektedir.
Türkiye’nin Deprem Durumu
Türkiye, jeolojik olarak oluştuğu günden bu yana dünyanın aktif deprem alanlarından birisidir. Üçüncü jeolojik zamanda toptan yükselmesi sonucu genç bir jeolojik yapıya bürünmüş ve aktif fay hatları oluşmuştur. Türkiye’de aktif üç tane fay hattı bulunmaktadır. Bunlar, Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Fay Hattı’dır. Bu fay hatlarının yayıldığı alanlarda Türkiye topraklarının %92’si bulunmaktadır. Nüfusun %93’ü ve büyük sanayi kuruluşlarının %94’ü ve barajların %91’i aktif deprem kuşakları altında bulunmaktadır.
Depreme Nasıl Hazırlanır?
Deprem çok ani ve hızlı gelişen doğal bir olaydır. Dünyanın her yerinde her saniye depremler yaşanmaktadır. Depremin etkisi büyüklüğüne ve derinliğine göre değişmektedir. Dünya genelinde depremi önceden tahmin edebilecek teknoloji seviyesine henüz ulaşılamadı. Sadece bir kaç saniye öncesi tahmin edilebiliyor. Bu tahminde bazı hayvanların depreme tepki vermesi sayesinde yapılabiliyor. Biz ise depremden önce ve deprem anında neler yapılmalı konusunda yeterli düzeyde ve bilinçte değiliz.
Deprem öncesinde : Depremden önce mutlaka ve mutlaka bir toplanma alanı belirlenmeli aile üyeleriyle birlikte bir araya gelmek için. Çünkü deprem olduğu zaman bütün iletişim hatları hasar göreceği için ve çekmeyeceği için, ayrıca deprem anında aile bireylerinin farklı yerlerde olma ihtimali için, deprem olduktan sonra herkesin belirlenen noktaya gelmesi için bir alan belirlenmeli.
Deprem sırasında : Deprem saniyelik bir olay olduğu için herkesin panik yaşaması normal bir durumdur. Fakat deprem anında ilk önce şahsi eşyaları (para, telefon vb.) kurtarmaya çalışılmamalı. Direk cama veya pencereye koşmamalıyız. Birinci katlarda yaşanıyorsa hızlı şekilde evden çıkılmalı. Onun dışında kesinlikle kapı altlarına masa içlerine girilmemelidir. Genellikle evdeki en sağlam eşya beyaz eşyalardır. Cenin pozisyonunda beyaz eşyaların önüne geçilmelidir.Bu pozisyona hayat üçgeni ismi verilmektedir. Dünyada meydana gelen depremlerde evde sağlam kalan eşyaların beyaz eşyalar olduğu görülmüştür.
