Medya Okuryazarlığı Nasıl Öğrenilir?
“Okuryazarlık” kelimesi genellikle okuma ve yazma olarak tanımlamaktadır. Okuma, harfleri tanımak ve birleştirmek ile başlar. Bir süre sonra okuyucular kelimeleri belirleyebilir – ve en önemlisi- bu kelimelerin ne anlama geldiğini anlayabilirler. Okuyucular daha sonra yazar olurlar. Daha fazla deneyim ile okuyucular ve yazarlar güçlü bir okuryazarlık becerisi geliştirir.
Medya okuryazarlığı, farklı medya türlerini tanımlama ve gönderdikleri iletileri anlayabilme becerisidir. Çocuklar, ebeveynlerin, gençlerinin geleneksel medya (TV, radyo, gazete ve dergiler) ötesindeki çok çeşitli kaynaklardan çok miktarda bilgi alırlar. Metin mesajları, viral videolar, sosyal medya, video oyunları, reklam ve daha fazla içeriğe maruz kalmaktadırlar. Ama tüm medya bir şeyi paylaşıyor: Birileri onu yarattı ve bir sebepten dolayı yaratıldı. İşte, bu mantığı anlamak, medya okuryazarlığının temelini oluşturmaktadır.
Sürekli olarak gelişen dijital çağ ile birlikte herkesin medya alanını oluşturmasını kolaylaştırdı. Bir şeyi kimin yarattığını, neden yaptığını ve güvenilir olup olmadığını her zaman bilemiyoruz. Bu, medya okuryazarlığını öğrenmek veya öğretmek için zorlaştıran durumlardan birisidir. Bununla birlikte, medya okuryazarlığını çözebilmek, dijital çağda çok önemli bir beceridir.
Medya okuryazarlığını öğrenmek ve öğretmek için:
Eleştirel Düşünebilmeyi Öğrenmelisiniz
Medyayı değerlendirirken, mesajların mantıklı olup olmadığına, belirli bilgilerin neden dahil edildiğine, nelerin dahil edilmediğine ve kilit fikirlerin ne olduğuna karar veririz. Fikirlerimizi desteklemek için örnekler kullanmayı denemek önemlidir. Daha sonra, sahip olduğumuz bilgiler hakkında kendi fikirlerimizi oluşturabiliriz.
Bilinçli Bir Tüketici Olmalısınız
Medya okuryazarlığı, bir şeyin güvenilir olup olmadığını belirlemeye son derece yardımcı olmaktadır. Örneğin, reklamcılığın “ikna edici niyetini” belirlememize ve pazarlamacıların ürünleri satmak için kullandıkları tekniklere direnmelerimize yardımcı olur. Bu durum da satın alma niyetimizi ve bilinçli bir tüketici olmamızı sağlar.
Bakış Açısını Tanıyabilmelisiniz
Hangi mecra olursa olsun, her içerik oluşturucusu farklı bir bakış açısına sahiptir. Bir yazarın bakış açısını belirlemek, farklı bakış açılarını değerlendirmemize yardımcı olur. Ayrıca, bildiklerimiz bağlamında bilgi sağlamaya yardımcı olur.
Medyayı Sorumlu Bir Şekilde Oluşturmalısınız
Kendi bakış açınızı tanımak, ne söylemek istediğinizin mesajını vermek ve bu mesajlarınızın etkili olduğunu anlamanız etkili iletişimin anahtarıdır.
Kültürümüzdeki Medyanın Rolünü Tanımlamalısınız
Ünlü dergi kapakları ya da gazetedeki köşe yazıları bizlere medya hakkında bir şeyi anlatmaktadır. Bu anlatılanlar dünya anlayışımızı şekillendiriyor ve hatta bazı şekillerde hareket etmemizi veya düşünmemizi zorluyor.
Yazarın Amacını Anlamalısınız
Yazar bir medyadan uzaklaşmanızı ister mi? Tamamen bilgilendirici mi? Fikrinizi değiştirmeye mi çalışıyor yoksa sizi hiç duymadığınız yeni fikirlere mi itiyor? Bunun ne tür bir etki olduğunu anlamamız, daha bilinçli seçimler yapabilmemize yol açar.
Medya okuryazarlığı, geleneksel ve günümüz medya dünyasında, güncel kalabilmek için oldukça önemli diyelim ve veda edelim.