Transmedia Storytelling Nedir?
Basitçe tanımlayalım!
Transmedia storytelling veya hikaye anlatımı kavramını basitçe tanımlamamız gerekirse farklı platformlardaki hikayeleri anlatmak için kullanılan bir tekniktir, diyebiliriz. Bu platformlar TV, radyo, oyunlar, romanlar, sosyal medya, çevrimiçi mecralar veya bir hikayenin anlatılabileceği her yer şeklinde tanımlanabilir. Bu teknikte her bir medya parçası bağımsız bir hikaye deneyimi olarak işlev görür. Dev bir puzzle şeklinde düşünürsek her parçanın çerçeve anlatıya katkıda bulunduğunu söyleyebiliriz. Bu teknikte süreç kümülatiftir ve her bir parça, karakter, karakterin geçmiş hikayesi ve arka planda her ne varsa hikayenin dünyasına zenginlik ve detay ekler.
Transmedia hikaye anlatımı ayrıca interaktif bir süreçtir. Hedef kitlenin katılımı ile birlikte sosyal ilişkiler kurulur ve yaratıcı işbirliği yapılarak inşa edilir. Hedef kitle bu tekniğin deneyimlenmesinde marka ile paydaş haline gelir. Bu durum kitleyi açılış hikayesini tasarlama, diğer katılımcılarla etkileşim kurma, hikayenin diğer bölümlerini keşfetme ve içerik ekleyerek katkıda bulunmaya motive eder.
Transmedia öyküleri, basit teknolojilere sahip medya platformlarında ya da bireylerin katıldığı gerçeklik oyunlarında gerçek, karmaşık ve heyecan verici bir şekilde yüksek teknoloji mecralarında da anlatılabilir. Gerçeklik oyunları sayesinde hikaye ile gerçek arasındaki sınır ortadan kaldırılabilir. Hikaye dünyasının bir parçası olarak gerçek dünya konumları kullanılabilir ve etkileyicilik artırılabilir.
Transmedia Storytelling’in Özellikleri ve Örnekler
1- The Matrix
@static.techspot
Açıklamaya çalıştığımız üzere transmedia storytelling, kurguya ait ayrılmaz unsurların birleşik ve koordine edilmiş bir eğlence deneyimi yaratmak amacıyla çoklu dağıtım kanallarına sistematik olarak aktarıldığı bir süreçtir. Örneğin Matrix yapımında üç aksiyon filmi, kısa bir animasyon dizisi, iki çizgi roman serisi ve birkaç video oyunu önemli parçaları aktararak bütünü oluşturmuştur. Kısacası Matrix evrenini anlamak için gerekli tüm bilgilerin tek bir kaynak ya da metinden elde edilmesi mümkün değildir.
2 – Batman Begins ve Superman Returns
@haberturk
Transmedia storytelling, medya gözlemcilerinin “sinerji” adını verdikleri şeyi yansıtır. Şöyle açıklayabiliriz; modern medya şirketleri yatay olarak bütünleşmiştir. Bu bir zamanlar farklı medya endüstrilerinde yer alan şirketlerin çıkarları için hareket ettiğini gösterir. Bir medya holding şirketi, markasını yaymayı ve farklı medya platformlarında konumlandırmayı amaçlar. Örneğin aynı zamanda Warner Bros.un sahibi olan DC’ye ait Batman Begins ve Superman Returns filmlerinin yayınlanmasından önce çıkarılan çizgi romanlar, izleyicinin film ile deneyimleyecekleri hakkında fikir vererek yayınlanacak filmlerin duyulmasına yardımcı olmuştur. Bu yapılarak pazarlama ve eğlence arasındaki çizgi de bulanıklaştırılmıştır. Bunun filmler için bir pazarlama taktiği olduğu çoğumuzun aklına gelmemiştir. Gelenleri tebrik ettik bile!
3 – Doctor Who
@cdn.shopify
Herhangi bir uzantı farklı işlevlere hizmet edebilir. Örneğin BBC, neredeyse on yıl boyunca yeni bölümler çekmediği Doctor Who izleyicilerinin ilgisini devamlı kılmak için radyo dramalarını kullanmıştır. Bu dramalar, karakterler, onların motivasyonlarına dair fikir verebilecek ve kurgu dünyasının çeşitli yönlerini ortaya çıkarabilecek şekildedir.
Başka bir örnek vermek gerekirse, Daily Planet tarafından her hafta yayınlanan 52 serilik diziler, kahramanların evrenlerinde meydana gelen olaylarla ilgili bir rapor niteliğindedir ve anlatılan olaylar arasında köprü kurulmasına yardımcı olabilir. Yine Star Wars filmleri arasında Cartoon Network’te yayınlanan çizgi diziler buna güzel örneklerdir.
4- Titanic
@news.nationalgeographic
Uzantılar kurmacaya bir bütün olarak gerçekçilik ve daha büyük bir anlam katabilir. Titanic ya da The Blair Witch Project için tarihsel bağlam sağlamak üzere üretilen belgesel filmler ve DVD’leri düşünebiliriz.
5 – Spider Man
@static.comicvine
Transmedia storytelling uygulamaları, farklı kitle segmentleri için farklı giriş noktaları yaratarak yapımın potansiyel pazarını genişletebilir. Örneğin Marvel, Spider Man‘i yaratırken Mary Jane’i devreye sokarak romantik bir kurgu yaratmış ve kadınlar için bir giriş noktası sunmuştur. Küçük okuyucular için de boyama kitapları formatında ilgi çekici yayınlar üretmiştir.
6 – Bladerunner
@pbs.twimg
Her bir parça anlatı sistemine bir bütün olarak bir katkı sağlasa bile kendi içinde anlaşılabilir olmalıdır. Örneğin Bladerunner‘ın kesilmiş yayınında yönetmenin filme origami ile yapılmış unicorn figürünü eklemesi, kahramanın kopya olup olmadığı konusunda sorulara yol açmıştır. Bu durumda izleyicilere mantıklı öyküler sunma ve çoklu medya kullanıcılarının deneyimlerini artıran unsurlar sunma konusunda zorluklar yaşanmaktadır.
7 – Lost
@22dakika
Tekniğin günümüzde sosyal medya kullanımının artmasıyla kolektif zekayı ortaya çıkardığı söylenebilir. Bu noktada ABC tarafından yayınlanan Lost dizisini ve içinde kaybolduğumuz, üretilen yüzlerce teoriyi hatırlatmak isteriz. Transmedia hikaye anlatımı, kurgusal dünya hakkında bilinebilecekleri genişletirken kimsenin bir şey bilmediğini de garanti eder. Tüketiciler, seriler boyunca dağınık bilgilerden tutarlı bir çerçeve oluşturmaya çalışan avcılar ve toplayıcılar haline gelirler.
8 – Star Wars (Boba Fett)
@static0.srcdn
Bir transmedia metni bilgiyi dağıtmakla kalmaz, takipçilere gündelik hayatlarında hikayenin uzantılarını harekete geçirmek için üstlenecekleri roller ve amaçlar verir. Çocukların kostümler ile kendi hikayelerini oluşturmaya teşvik eden aksiyon figürleri bu boyutu oluşturur. Bir diğer örnek Star Wars yapımında küçük bir rol oynayan Boba Fett karakteri tüketicinin ilgisini çektiği için gelecek hikayelerde daha etkin roller almıştır.
Görüldüğü üzere transmedia storytelling pazarlama açısından oldukça geniş olanaklar sunuyor ve biz tüketicileri ağına düşürüyor!
