Pazarlama ve IKEA Etkisi İlişkisi
Pazarlama ile psikolojinin çok yakın bir ilişkisi olduğunu birçoğumuz biliyoruz. Fakat bu ilişkinin çok çarpıcı bir geçmişi var. 1940’lı yıllarda piyasaya sürülmüş ve beklentinin tam tersi bir etki yaratmış olan hazır kek karışımları sayesinde pazarlamayla psikolojinin ilişkisi başlamış. Oldukça pratik ve zaman kaybettirmeyen kek piyasaya sunulurken ev hanımı kadınların bolca zamanları olduğu gerçeği unutulmuş. Ürün bu yüzden olsa gerek ev hanımları tarafından kabul görmemiş.
@ponce_photography
Satışlar oldukça düşük olduğu için, bu ürünü satışa sunan markalardan birisi, bu sonucun karşısında çok şaşırıp nedenleri araştırmaya başlamış. Sonunda, motivasyonel araştırmanın babası olan Ernest Dichter’dan yardım istemiş. Ernest, kısa bir araştırmadan sonra insanların yeteri kadar emek ve çaba sarf etmeden yaptıkları kekin kendilerini yeteneksiz hissettirdiği için benimsemedikleri sonucuna varmış. Bunu öğrenen marka kekten yumurta ve sütü çıkartarak tüketicilere bunları kendilerinin eklemesi gerektiğini söyleyerek yeni karışımı satışa sunmuş ve satışlar rakip ürünlere göre oldukça fazla artış göstermiş. Ve Ernest’in teorisi gerçekleşmiş.
Peki IKEA Etkisi Nedir?
Yıllar içerisinde bu konu hakkında birçok araştırma yapılmıştır ve bu araştırmaların en önemlisi ise Micheal I. Alorto (Harvard Üniversitesi), Daniel Mochon (Tunale Üniversitesi) ve Dan Ariely (Duke Üniversitesi) tarafından (The IKEA Effect When Labor Leads to Love) adıyla literatüre geçmiştir. IKEA etkisi çalışmasının araştırmacılarından olan Dan Ariely, Ted Talks’ta yaptığı konuşmasında insanların çalışmasının labirentteki fareler gibi olduğunu ve ödülün bu sefer bir peynir değil para olduğunu söylüyor. Aslında insanların şu ve bu şekilde çalışması bir ödül verilmesiyle sağlanıyor, fakat buradaki asıl tahmin o işi yaparkenki zorluklarla oluyor diyor. Bir kişinin yaptığı işe ne kadar emek verirse o kadar çok bağlanacağını ve onun için anlam ifade edeceğini savunuyor. Ariely, aynı zamanda verdiği emeğin miktarı artıkça kişinin o işe kattığı anlamın da doğru orantılı olarak arttığını belirtiyor. Bu araştırmanın aynı zamanda DIY (Do it Yourself) ve Maker hareketinin yaygınlaşmasında da etkili olduğunu görülüyor.
Bu konuyla ilgili daha detaylı bilgi almak isteyeceğinizi bildiğimiz için sizleri öncelikle Barış Özcan’ın bu konu hakkındaki Youtube videosu ile baş başa bırakıyoruz.
Şimdi de yazı içerisinde bahsetmiş olduğumuz Dan Ariely’in Ted Talks konuşmasını sizlerin için aşağıya bırakıyoruz.
İyi seyirler!
